Security by Design

In de wereld van softwareontwikkeling zijn we ons er steeds meer van bewust dat veiligheid niet iets is wat je achteraf kunt toevoegen. Het is geen extra laag die je pas toevoegt als de rest van je systeem klaar is. In plaats daarvan moet beveiliging vanaf het begin deel uitmaken van het ontwikkelproces. Dit concept, bekend als Security by Design, vormt de kern van een proactieve benadering van softwarebeveiliging. In dit artikel duiken we dieper in waarom je veiligheid niet achteraf moet toevoegen en wat de voordelen zijn van Security by Design.

Wat is Security by Design?

Security by design betekent simpelweg dat je beveiliging al vanaf het begin van je ontwikkelproces integreert. In plaats van security als een nasleep van het project te beschouwen, wordt het een fundamenteel onderdeel van het ontwerp en de architectuur. Het is een strategie die ervoor zorgt dat je software vanaf de basis veilig is, niet als een last-minute toevoeging om problemen achteraf te verhelpen.

Bij Security by Design worden er al in de ontwerpfase maatregelen genomen om potentiële kwetsbaarheden te voorkomen. Dit kan variëren van het kiezen van veilige codepraktijken tot het integreren van encryptie en het ontwikkelen van systemen die automatisch mogelijke beveiligingsrisico’s detecteren.

Het verschil tussen pro-actieve en re-actieve security

Een van de grootste voordelen van Security by Design is dat het een proactieve benadering van veiligheid mogelijk maakt. Wanneer je beveiliging achteraf toevoegt, wordt het vaak een reactief proces: je reageert op kwetsbaarheden zodra ze ontdekt worden, wat betekent dat je al kwetsbaar bent geweest voordat je actie onderneemt.

Pro-actieve beveiliging, aan de andere kant, houdt in dat je in plaats van te wachten op een probleem, ervoor zorgt dat problemen niet ontstaan. Het draait om het inbouwen van veilige praktijken en het denken in termen van risico’s en bedreigingen, voordat ze zich voordoen. Dit verlaagt de kans op aanvallen en verkleint de impact wanneer zich toch een kwetsbaarheid voordoet.

Voorbeelden van maatregelen

Voorbeelden van security maatregelen die al in de ontwerpfase moeten worden genomen. Bij Security by Design is het namelijk belangrijk om vanaf het begin na te denken over de potentiële zwaktes in je systeem en te zorgen voor de juiste maatregelen. Hier zijn enkele voorbeelden van wat je al in de ontwerpfase kunt doen:

• Authenticatie en Autorisatie
  Zorg ervoor dat gebruikers correct worden geauthenticeerd voordat ze toegang krijgen tot gevoelige data. Dit betekent sterke wachtwoordvereisten, multifactor-authenticatie en het beperken van toegangsrechten op basis van de rol van de gebruiker.
• Versleuteling van gegevens
  Versleuteling moet de standaard zijn voor gevoelige gegevens, zowel tijdens opslag als tijdens verzending. Dit voorkomt dat gegevens in verkeerde handen vallen.
• Input validatie
  Het controleren van alle ingevoerde gegevens kan helpen om veelvoorkomende aanvallen, zoals SQL-injecties en cross-site scripting (XSS), te voorkomen.
• Beveiliging van de code
  Het implementeren van veilige programmeerpraktijken en het uitvoeren van code-audits voorkomt dat kwetsbaarheden in de code onopgemerkt blijven. Met programmeerpraktijken bedoelen we een reeks richtlijnen en technieken die ontwikkelaars helpen om software op een veilige manier te schrijven, zodat kwetsbaarheden en beveiligingsrisico’s worden geminimaliseerd. 

De voordelen van pro-actieve Security by Design

Het integreren van Security by Design in je ontwikkelproces biedt verschillende voordelen:

• Kostenbesparing
  Het oplossen van beveiligingsproblemen achteraf kan veel duurder zijn dan het voorkomen van deze problemen in de eerste plaats. Het repareren van beveiligingslekken kan niet alleen tijdrovend zijn, maar ook leiden tot boetes, rechtszaken en reputatieschade. Door beveiliging in de ontwerp- en ontwikkelfase in te bouwen, bespaar je kosten op lange termijn.
• Betere Gebruikerservaring
  Als je software veilig is vanaf het begin, zullen je gebruikers er meer vertrouwen in hebben. Ze hoeven zich geen zorgen te maken over datalekken of cyberaanvallen, wat leidt tot een positieve gebruikerservaring.
• Compliance
  Veel industrieën, zoals de gezondheidszorg en de financiële sector, vereisen naleving van strenge beveiligingsnormen. Het vanaf het begin implementeren van Security by Design maakt het gemakkelijker om te voldoen aan deze normen en voorkomt problemen met compliance.

Cyber Security bij Divtag

Bij Divtag hebben we Security by Design verankerd in onze dagelijkse ontwikkelprocessen. Hier zijn enkele uitgangspunten die wij in de dagelijkse praktijk toepassen en die ook voor andere teams nuttig kunnen zijn:

• Opleiding en bewustzijn
  Onze ontwikkelaars worden regelmatig getraind in de laatste beveiligings risico’s en kwetsbaarheden. We stimuleren een cultuur van iedere dag een beetje beter en van continu verbeteren en educatie, zodat ons team altijd op de hoogte is van de nieuwste bedreigingen en best practices op het gebied van Cyber Security.
• Gebruik van beveiligingstools
  We integreren automatisch beveiligingsscanners en code-analysetools in ons ontwikkelproces, zoals Scrutinizer. Deze tools helpen ons om kwetsbaarheden snel te detecteren en directe feedback te geven, zodat we zwakke plekken kunnen oplossen voordat ze een probleem worden.
• Beveiligingstest in elke fase
  Security is geen last-minute toevoeging. Bij Divtag voeren we beveiligingstests uit tijdens elke fase van de ontwikkeling: van de eerste ontwerp besprekingen tot de laatste testfase. Hierdoor worden kwetsbaarheden tijdig ontdekt en verholpen, en kunnen we met vertrouwen door naar de volgende fase.
• Verander de cultuur
  Bij Divtag beschouwen we security als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het hele team. Van ontwikkelaars tot product owners, iedereen draagt bij aan het beveiligen van de software die we bouwen. Dit wordt gezien als een integraal onderdeel van ons werk en niet als een extra taak. Daarnaast nemen we specifieke maatregelen om gevoelige gegevens te beschermen, zoals het bewaren van wachtwoorden in wachtwoordkluizen en het beperken van toegang tot de productie-database. Alleen Senior ontwikkelaars met DevOps skills hebben toegang tot deze databases, hierdoor minimaliseren we de risico’s op ongeautoriseerde toegang.

Conclusie: De toekomst van veilige software

Security by Design is niet alleen een modewoord, het is een noodzakelijke benadering voor bedrijven die hun software veilig willen maken. Het is essentieel om beveiliging vanaf de ontwerpfase mee te nemen in plaats van het als een laatste stap te beschouwen. Door een proactieve houding aan te nemen, de juiste maatregelen vroeg in het proces te implementeren, en een cultuur van gezamenlijke verantwoordelijkheid te creëren, kunnen bedrijven software ontwikkelen die niet alleen functioneel is, maar ook veilig en betrouwbaar.